Từ lâu, con người đã biết sử dụng đá như một loại nguyên vật liệu trong việc xây dựng thành các công trình hết sức kiên cố và chắc chắc. Hiện nay, nhờ có khoa học công nghệ phát triển đá là một trong những nguyên vật liệu không thể thiếu cho việc xây dựng một công trình và được gọi là đá xây dựng. Đá xây dựng được phân loại ra làm nhiều loại khác nhau dựa theo tính chất và đặc điểm riêng – có thể phân ra làm 2 loại là đá tự nhiên và đá nhân tạo.
Mục lục
1. Các loại đá xây dựng phổ biến hiện nay
Hiện nay trên thị trường đá xây dựng thường có những loại đá phổ biến như:
- đá 1×2.
- đá 3×4.
- đá 4×6.
- đá 0x4.
- đá mi bụi.
- đá mi sàn
- đá hộc …
Bê tông là một vật liệu tạo nên kết cấu chính và chịu lực cho ngôi nhà. Trong đó đá chính là thành phần chính giúp tăng khả năng chịu lực của bê tông. Ở các công trình xây nhà dân dụng hiện nay thì đá được sử dụng là loại 1×2 (có kích thước tối đa 20-25mm).
Công dụng của từng loại đá xây dựng
1.1 – Đá 1×2
Đá 1×2 hay còn gọi là đá 1×2 bê tông là một loại đá xây dựng phổ biến hiện nay, được tách ra từ sản phẩm đá khác. Loại đá này có nhiều loại kích cỡ khác nhau như 10×16mm, 10×22mm, 10x25mm, 10x28mm… để sử dụng phù hợp cho từng loại công trình xây dựng.
Đặc điểm và phân loại đá 1×2
Được khai thác ở các mỏ đá tự nhiên, sau quá trình xay nghiền và sàng lọc nhiều lần, đá 1×2 được sản xuất với kích thước khá đồng đều nhau, có khả năng kết dính xi măng tốt, chịu lực nén tốt, giúp bảo vệ thép chống thấm, làm sạch.
Đá 1×2 thông dụng có dạng hình khối, không có nhiều tạp chất và ít thành phần hạt dẹt, thường được làm sạch các tạp chất bằng cách sàng và rửa để làm cốt liệu bê tông.
Theo màu sắc và nguồn gốc thì đá xây dựng 1×2 được phân thành các loại phổ biến gồm:
Đá 1×2 xanh: có màu xanh đặc trưng, có độ cứng và chịu lực tốt nhất cho công trình, giá cũng cao hơn các loại khác
Đá 1×2 đen: có độ chịu nén không cao, khá mềm, dễ vỡ, thường được sử dụng san lấp, làm đường, có giá thành rẻ hơn. Ngoài ra còn có loại đá 1×2 xám.
Ứng dụng của đá 1×2
Đá 1×2 là nguyên liệu đổ sàn bê tông ở các công trình xây dựng nhà ở, chung cư, công trình công cộng,…
Bên cạnh đó, đá 1×2 còn dùng trong thi công làm đường giao thông, sân bay, cầu cảng,… và là nguyên liệu chính trong các nhà máy trộn bê tông nhựa nóng hoặc bê tông tươi,…
1.2 – Đá 3×4
Đá xây dựng 3×4 có kích thước khoảng từ 30-40mm. Đá 3×4 cũng được sử dụng để đổ bê tông sàn nhà, trải nhựa đường hoặc các công trình khác. Loại đá này cho sức chịu lực của bê tông tốt hơn đá 1×2, thế nhưng đá 1×2 lại được dùng trong xây dựng dân dụng nhiều hơn vì nó hoàn toàn có thể đáp ứng được yêu cầu chịu tải lực.
1.3 – Đá 4×6
Đá 4×6 hay còn gọi là đá dăm tiêu chuẩn, đá dăm macadam là loại đá xây dựng được sàng tách từ sản phẩm đá khác, có kích thước từ 40 – 60mm.
Đá 4×6 được sản xuất bằng cách sàng tách từ các sản phẩm đá khác theo quy định với hàm lượng bùn, bụi, sét bẩn không quá 0,4%, không có hạt mềm yếu hay phong hóa, các hạt thoi dẹt không quá 7,4%.
Đặc điểm đá 4×6
Đá 4×6 có kích thước khá đồng đều, có khả năng chịu nén tốt, phù hợp sử dụng cho các hạng mục công trình có trọng tải lớn.
Loại đá xây dựng này có khả năng chịu lực, độ cứng tốt thích hợp để làm lớp bê tông lót móng, làm gia tăng tuổi thọ cho các công trình.
Ngoài ra, đá 4×6 có độ mài mòn tương đối, độ bám dính nhựa đường và độ bền hóa học tốt, phù hợp để tạo kết cấu mặt đường, cốt liệu bê tông,…
Ứng dụng đá 4×6
Đá 4×6 được dùng làm cốt nền móng, lót nền, kẻ móng,… cho các công trình dân dụng, nhà xưởng,…
Đá 4×6 cũng có vai trò là phụ gia cho các vật liệu xây dựng khác trong quy trình thi công làm đường, đổ bê tông móng nhà, những công trình để có lực chịu nén cao,… Dùng làm chân đế gạch bông, gạch lót sàn, phụ gia cho công nghệ bê tông đúc ống cống,…
1.4 – Đá 5×7
Đá 5×7 có kích thường từ 50-70mm được làm từ các sản phẩm đá khác. Loại đá này có khả năng chịu lực cao nên thường được sử dụng phổ biến trong việc đúc bê tông, cầu cống, công trình giao thông, những công trình có độ chắc chắn cao. Ngoài ra, đá 5×7 còn được dùng làm chân đế gạch bông, gạch lót sàn.
1.5 – Đá 0x4
Đá 0x4 hay còn gọi là đá dăm, là một loại đá xây dựng được sản xuất từ đá thiên nhiên, gồm hỗn hợp các loại đá đá mi bụi đến đá có kích thước lớn nhất là 40mm.
Loại đá này có độ nhám bề mặt cao nên khi gặp nước, chúng có độ bám dính với vữa xi măng cao hơn sỏi. Hiện nay, đá 0x4 được sử dụng nhiều nhất trong các công trình xây dựng, dùng để làm đá cấp phối cho nền đường, dặm vá, làm mới cho mặt đường.
1.6 – Đá mi bụi
Là các hạt mạt đá có kích thước nhỏ hơn 5mm. Trong quá trình chế biến, trải qua quá trình chế biến các loại đá như:1×1 và 1×2 thì nó sẽ cho ra sản phẩm cuối cùng gọi là các hạt đá mi bụi.
Đá mi bụi khi sàng với mức độ lọt sàng nhỏ nhất, sẽ được lớp đá mi bụi mịn. Ta có thể thay thế cát bằng loại đá mi này. Nó sẽ giúp công trình trở nên đẹp và bền hơn.
Ngoài ra, ta còn sử dụng được loại đá này vào việc làm chân đế gạch lót sàn, gạch bông, phụ gia cho công nghệ bê tông đúc ống cống cũng như thi công các công trình giao thông và phụ gia cho các loại vật liệu xây dựng khác.
1.7 – Đá mi sàn
Đá mi sàng còn được gọi là đá 0x5, đấy là loại đá có kích thước nhỏ hiện nay khoảng 3-14mm. Loại đá này là sản phẩm của việc sàng lọc các loại đá khác như đá 1×2, đá 2×3 hay đá 4×6.
Hiện nay, đá mi sàng được được ứng dụng phổ biến để làm gạch block, gạch lót sàn, đế gạch bông hay làm phụ gia. Bên cạnh đó, loại đá này còn là thành phần của bê tông nhựa nóng, nhựa nguội và có thể rải trực tiếp lên bề mặt.
1.8 – Đá hộc
Đá hộc là một loại đá tự nhiên, được khai thác từ các mỏ đá lớn và được xẻ nhỏ với kích thước lớn nhỏ khác nhau. Loại đá này có cường độ chịu nén cao, độ bền giúp tuổi thọ công trình được kéo dài, ít bị tác động của môi trường bên ngoài, có khả năng chống thấm nước tốt, cách điện tốt.
Trong xây dựng, đá hộc thường được sử dụng để xây móng nhà, nhất là những công trình dân dụng hay những địa hình có nhiều đá. Ngoài ra, cần lưu ý không dùng móng đá hộc với các khu vực địa chất có lớp đất lún.
2. Lưu ý khi chọn đá xây dựng đúng nhu cầu sử dụng
Vì đá là phần thành rất quan trọng để tăng độ chịu lực của bê tông vì thế bạn nên lưu ý:
- Lựa chọn đúng loại đá cho mục đích công trình xây dựng của mình (chủ yếu sẽ là đá 1×2 xây nhà ở đân dụng).
- Khi chọn đá phải để ý đá không có lẫn nhiều tạp chất khác.
- Đá phải đúng tỷ lệ không được pha lẫn vào nhau.
- Số lượng đá dẹp ít nhất có thể.
>> Xem thêm:
1. Những mẫu thiết kế đẹp nhất 2023
2. các công trình thi công trọn gói
